مفهوم «بعد» در فیزیک و ریاضیات به درجات آزادی‌ای اشاره دارد که یک موجودیت می‌تواند در آن حرکت کند یا تعریف شود. در زندگی روزمره، ما با سه بعد فضایی آشنا هستیم: طول، عرض و ارتفاع. اما ابعاد چهارم و پنجم مفاهیمی هستند که در نظریه‌های پیشرفته‌تری مانند نسبیت خاص و عام اینشتین و همچنین نظریه‌های کیهان‌شناسی و فیزیک کوانتومی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
بعد چهارم معمولاً به‌عنوان زمان شناخته می‌شود. در نظریه نسبیت اینشتین، فضا و زمان به‌عنوان یک موجودیت واحد به نام «فضازمان» در نظر گرفته می‌شوند. به‌این‌ترتیب، هر رویداد در جهان نه‌تنها با مختصات فضایی (x، y، z) بلکه با مختصه زمانی (t) نیز مشخص می‌شود. این بعد چهارم به ما کمک می‌کند تا پدیده‌هایی مانند حرکت، علت و معلول و تغییرات را درک کنیم؛ بنابراین بعد چهارم درک ما از پویایی و گذر زمان را تکمیل می‌کند.
بعد پنجم در نظریه‌های فیزیکی فراتر از نسبیت، مانند نظریه کلوضا-کلاین یا نظریه ریسمان، مطرح می‌شود. این بعد ممکن است یک بعد فضایی دیگر باشد که از دید ما پنهان است یا در مقیاس‌های بسیار کوچک «فشرده» شده است. بعد پنجم می‌تواند به ما کمک کند تا نیروهای طبیعت، مانند گرانش و الکترومغناطیس، را به شکلی یکپارچه‌تر تبیین کنیم. در برخی تفسیرها، بعد پنجم ممکن است به معنای مسیرهای جایگزین واقعیت یا امکان گذر به جهان‌های موازی نیز باشد.
تفاوت اصلی بین بعد چهارم و پنجم در نوع آن‌ها و نقشی که در درک ما از جهان ایفا می‌کنند، نهفته است. بعد چهارم با زمان و تجربه خطی ما از زندگی مرتبط است، درحالی‌که بعد پنجم غالباً به‌عنوان یک بعد فضایی اضافی با ویژگی‌های نامرئی شناخته می‌شود که در سطح تجربی ما قابل‌مشاهده نیست اما می‌تواند در مدل‌سازی‌های ریاضی و نظری به توصیف بهتر جهان کمک کند. اگر بعد چهارم به ما اجازه می‌دهد حرکت و تغییر را درک کنیم، بعد پنجم افق‌های جدیدی برای فهم ساختار بنیادین کیهان می‌گشاید.
در برخی نظریه‌های فیزیک مدرن، مانند نظریه ریسمان یا نظریه بعد پنجم، فرض می‌شود که ابعادی وجود دارند که برای ما «پنهان» یا «غیردسترس» هستند. موجودی که در بعد پنجم قرار دارد، از دید ریاضی می‌تواند تمام ابعاد پایین‌تر از خود (یعنی چهار و سه و…) را ببیند و بر آن‌ها تسلط داشته باشد. این مشابه این است که ما یک صفحه کاغذ دوبعدی را مشاهده کنیم و چیزی را از بالا درون آن قرار دهیم، درحالی‌که موجودی دوبعدی روی کاغذ قادر به دیدن یا درک ماهیت ما نیست؛ بنابراین موجودات بعد پنجم می‌توانند موجودات بعد چهارم یا پایین‌تر را ببینند، درک کنند و حتی بر آن‌ها تأثیر بگذارند؛ اما برعکس این قضیه صادق نیست.
در سوره اعراف خداوند متعال فرموده اند:
