اسپرم که بهعنوان سلول جنسی نر شناخته میشود، نقش کلیدی در باروری تخمک در فرایند تولیدمثل ایفا میکند. حرکت اسپرم یک فرایند پیچیده و حیاتی است که برای موفقیت در باروری بسیار مهم است. اسپرمها با استفاده از ساختاری به نام تاژک (فلاژلوم) حرکت میکنند. این تاژک از پروتئینهایی به نام میکروتوبولها تشکیل شده و با کمک مولکولهای موتور پروتئینی به نام داینئین به حرکت درمیآید. این حرکت به اسپرم این امکان را میدهد که با سرعت به سمت تخمک حرکت کند.
حرکت اسپرم شامل دو نوع اصلی است: حرکت پیشرونده و حرکت جهنده. حرکت پیشرونده به معنای حرکت مستقیم و پیوسته اسپرم به سمت تخمک است که برای باروری ضروری است. در مقابل، حرکت جهنده به حرکات نوسانی و غیرمنظم اسپرم اشاره دارد که میتواند به آن کمک کند تا در محیطهای پیچیده و با موانع مختلف، مسیر خود را پیدا کند.
جهندگی اسپرم به ویژگیهای خاص تاژک آن بستگی دارد. تاژک اسپرم با نوسانات موجی و چرخشی، به اسپرم اجازه میدهد که به طور سریع و کارآمد حرکت کند. این حرکت نهتنها به دلیل ساختار مکانیکی تاژک، بلکه به واسطه واکنشهای شیمیایی پیچیدهای که درون سلول اسپرم رخ میدهد، امکانپذیر است. بهعنوانمثال، غلظت یونهای کلسیم در داخل سلول اسپرم نقش مهمی در تنظیم حرکت تاژک و در نتیجه حرکت اسپرم دارد
ویدئوی زیر حرکت اسپرم ها را به نمایش میگذارد:
در آیات پنجم و ششم سوره طارق خداوند متعال فرموده اند: