خاک رس خاکی است که در حالت عادی بسیار خشک است ولی در صورت ترکیب با آب به یک گل سیاه رنگ و بد بو مبدل میشود،با داشتن این پیش زمینه تطبیق آیات قرآن با این مساله از دو جنبه قابل برسی است:
۳۱۳
۱-نقش خاک رس در تشکیل ستارگان:در فرآیند تشکیل ستارگان، خاک رس اما به عنوان یکی از اجزای حیاتی در محیط‌های بی‌ن‌ستاره‌ای و قرص‌های پیش‌ستاره‌ای حضور دارد، ستارگان درون ابرهای مولکولی سرد و چگالی شکل می‌گیرند؛ ابرهایی که از گاز (عمدتاً هیدروژن) و غبار کیهانی تشکیل شده‌اند. غبار کیهانی شامل ذرات ریزی از مواد معدنی، سیلیکات‌ها، کربن و ترکیباتی مانند خاک رس است. ذرات خاک رس که ترکیبات سیلیکاتی آبدار محسوب می‌شوند، درون این ابرها پراکنده‌اند و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاصی دارند که آن‌ها را برای جذب مولکول‌های آلی و انجام واکنش‌های شیمیایی سطحی بسیار مناسب می‌سازد.
زمانی که یک ستاره جوان شکل می‌گیرد، دیسکی از گاز و غبار به دور آن ایجاد میشود که به آن “قرص پیش‌ستاره‌ای” گفته میشود. در این قرص، ذرات خاک رس به همراه دیگر مواد جامد، با یکدیگر برخورد کرده، به هم می‌چسبند و تدریجاً ساختارهای بزرگ‌تری مانند سنگ‌ریزه، سیارک‌ها و در نهایت سیارات را شکل می‌دهند. از آنجا که ذرات خاک رس دارای سطح فعال و گسترده‌ای هستند، می‌توانند به‌عنوان بستری برای سنتز ترکیبات آلی پیچیده عمل کنند؛ ترکیباتی که برخی دانشمندان آن‌ها را از پیش‌نیازهای شکل‌گیری حیات می‌دانند. در این میان، وجود خاک رس نه تنها به تشکیل ساختارهای جامد کمک می‌کند بلکه احتمالاً در آغاز واکنش‌های شیمیایی بنیادینی که به پیدایش حیات منجر می‌شوند نیز دخیل است.
تقریباً ۱۰۰ درصد از عناصر تشکیل‌دهنده بدن ما (و به طور کلی تمام مواد روی زمین) منشأ ستاره‌ای دارند. این به این معناست که اتم‌های سازنده بدن ما، مثل کربن، اکسیژن، نیتروژن، هیدروژن و غیره، در ستارگان باستانی طی فرآیندهای هسته‌ای (همجوشی یا انفجارهای ابرنواختری) ساخته شده‌اند و سپس در فضا پراکنده شده‌اند. عبارت معروف “ما از غبار ستارگان ساخته شده‌ایم” (از کارل سیگن) دقیقاً به همین اشاره دارد. بدن ما از موادی تشکیل شده که میلیاردها سال پیش در قلب ستارگان شکل گرفته و پس از مرگ آن‌ها در فضا پخش شده و در نهایت به زمین رسیده است.
این منطقه که «کوه اسرارآمیز» نامیده شده، بخشی از سحابی گسترده‌تر کارینا است. در این ناحیه، ستون‌هایی از گاز هیدروژن سرد آمیخته با غبار دیده می‌شوند که در امتداد دیواره سحابی بالا می‌روند. در بالا، ستونی از گاز و غبار به ارتفاع سه سال نوری در حال فرسایش است توسط نور درخشان و بادهای ستارگان نزدیک. این ستون همچنین از درون متلاشی میشود زیرا ستارگان نوزاد مدفون در آن، جت‌هایی از گاز ساطع می‌کنند که از نوک قله‌ها به چپ و راست در حال جریان هستند.
۲-نقش خاک رس در تشکیل مواد آلی:خاک رس یکی از اجزای معدنی مهم در فضاست که با ساختار لایه‌ای، سطح وسیع و بار الکتریکی، توانایی بالایی در جذب و نگهداری مولکول‌های ساده مانند آب، متان، آمونیاک و سیانید هیدروژن دارد. این ویژگی‌ها باعث میشود که خاک رس در محیط‌هایی مانند قرص‌های پیش‌ستاره‌ای، شهاب‌سنگ‌ها و دنباله‌دارها، بستر مناسبی برای انجام واکنش‌های شیمیایی و تشکیل ترکیبات آلی پیچیده‌تر مانند آمینواسیدها و نوکلئوتیدها باشد. همچنین انرژی حاصل از تابش‌های کیهانی و فرابنفش می‌تواند واکنش‌های شیمیایی روی سطح خاک رس را تسهیل کرده و زمینه‌ساز سنتز ترکیبات زیستی اولیه شود.
پژوهش‌های آزمایشگاهی نشان داده‌اند که خاک رس می‌تواند مانند یک کاتالیزور طبیعی، به پلیمریزه شدن مولکول‌های آلی کمک کرده و حتی ساختارهایی مانند RNA ابتدایی را شکل دهد. این ویژگی، نقش خاک رس را در آغاز شیمی حیات برجسته می‌کند. همچنین شواهدی از وجود همزمان خاک رس و ترکیبات آلی در شهاب‌سنگ‌ها، نشان می‌دهد که این مواد می‌توانند از فضا به سطح زمین منتقل شده و در شکل‌گیری حیات اولیه نقش داشته باشند. بنابراین خاک رس یکی از عوامل کلیدی در پیوند میان دنیای معدنی کیهانی و پیدایش زیست در سیارات مانند زمین به‌شمار می‌رود.
در سوره الحجر آیه ۲۶ خداوند متعال فرموده اند:
حال علاوه بر موارد بالا که به نقش خاک رس در آفرینش اشاره شد چند مورد را می‌تواند اشاره کرد، عدد آیه ۲۶ است که عدد اتمی آهن است که همیشه در شهاب سنگ‌ها به همراه خاک رس به زمین حمل میشود و آهن در هسته ستارگان که خاک رس از اجزای تشکیل دهنده ستارگان است تشیل میشود، نام سوره الحجر به معنی سنگ است و آهن و خاک رس توسط شهاب سنگ‌ها نیز به زمین حمل می‌شوند.
