تصویر زیر ساختار یک کوه آتشفشانی را به نمایش میگذارد.شمارههای مشخص شده در تصویر عبارتاند از
۱-خاکستر
۲-جریان گدازه
۳-گنبد گدازه
۴-گدازه
۵-منافذ و دریچه
۶-آذرآوار مواد قطعهقطعهای گفتهمیشود که بر اثر فوران آتشفشان پدید آمده است.
۷-محلهای خروج بخار
۸-لاهار یا گل رود که بعدها به پایین سرازیر میشود و در رودخانهها جریان مییابد.
۹-شکاف
۱۰-آذرینتیغه یا ماگما سرد شده که بهرنگ سیاه در میآید
۱۱-ماگما
۱۲-محفظه ماگما
تصویر ساختار کوه آتش فشانی
همانطور که در تصویر میبینید در یک کوه آتشفشانی سه جریان مختلف جریان دارد که جریان اصلی ماگما یا همان ماده مذاب است که بهطرف بیرون جریان دارد و معمولاً رنگ آن سرخرنگ است، جریان بعدی جریانهای دود و خاکستر هستند که از درزها و رگههای دیگری معمولاً بهصورت دود و خاکستر از قسمتهای پایینی کوه خارج میشود و جریان دیگری نیز شامل جریان گدازه است که گدازه نیز از ترکیب ماگما با سنگها و مواد معدنی تشکیل و تشکیل میشود و معمولاً از ماگما سنگینتر است و بهرنگ سیاه آمیخته با قرمز است و ماگما سرد شده که بهرنگ سیاه در میآید و هر کدام از این جریانها مسیر خاصی را برای خروج از کوه آتشفشان پیدا میکنند و از آن خارج میشوند.
تصویر ماگما پس از سرد شدن
تصویر سنگ گدازه
در سوره مبارکه فاطر آیه ۲۷ نوشته شدهاست:
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا و من الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِیبُ سُودٌ ﴿۲۷﴾
آیا ندانستهای که خدا از آسمان آبی نازل کرده است پس بهوسیله آن میوههایی که رنگهایش گوناگون است، پدید آوردهایم و در برخی از کوهها راههایی است بهرنگهای مختلف: سپید و سرخ و سیاه پر رنگ
اهمیت این آیه این است که آیه به راههای مختلف و رنگهای مختلفی که این راهها دارند اشاره میکند مثلاً همان طور که در بالا اشاره شد ماگما ازیکطرف کوه آتشفشانی خارج میشود، آبهای جوشان و خاکستر از دهانه و منافذ خودشان خارج میشوند و گدازهها نیز بهدلیل سنگین بودن از قسمتی از کوه جریان مییابند.