
یک شبهه قدیمی که اخیراً هم مطرح شده است این مساله است که چرا خداوند متعال در آیه ۲۹ سوره بقره فرمودهاند که اول زمین را آفریدیم بعد آسمان را و سپس در آیات ۲۷-۳۰ سوره نازعات فرمودهاند اول آسمان را آفریدیم بعد زمین را؟
نکتهای که باید اول مطرح شود این است که افراد مطرحکننده این شبهه معنی آیات را بهصورت ناقص و غلط درج میکنند، حال ابتدا به برسی دو آیه میپردازیم و سپس هر دو آیه را جمعبندی مینماییم و به نتیجهگیری نهایی میرسیم، تصویر زیر نمونهای از ترجمه ناقص است،که شکل آیات بطور عمدی تقطیع شده است ؛
حال در ابتدا به آیات سوره بقره میپردازیم؛
هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿۲۹﴾
اوست آن کسى که آنچه در زمین است همه را براى شما آفرید سپس به آسمان پرداخت و هفت آسمان را استوار کرد و او به هر چیزى داناست (۲۹)
نکتهای که باید اشاره کرد این است که مفهوم آسمان تا قبل از توسعه علم نجوم و زمینشناسی بهصورت یکپارچه و بسیط مطرح میشد و بشر هر آنچه در بالای سرش را میدید بهعنوان “آسمان”در نظر میگرفت اما با توسعه علم زمینشناسی مشخص شد، آسمان بالای سر ما دارای هفتلایه است که در زمینشناسی با عناوین “تروپوسفر” و استراتوسفر” مزوسفر” و “ترموسفر” و “اگزوسفر” و “یونوسفر” و “مگنتوسفر” طبقهبندی میشوند و این لایههای آسمان از زمین تا لایه ازون قرار دارند و آسمان بالای سر ما را تشکیل میدهد.
از دیدگاه علمی نیز در مراحل آفرینش و بهوجودآمدن زمین در ابتدا کره زمین پدید آمد و سپس سیانوباکتریها پدید آمدند و سپس بهوسیله فرایند فتوسنتز توسط سیانوباکتریها لایه ازون و هفتلایه جو که در قرآن بهعنوان هفتآسمان یاد شده است پدیدآمده است.
تصویر فوق به برسی هفت لایه جو می پردازد که البته این تقسیم بندی در بعضی از تقسیم بندی ها متفاوت است،این تقسیم بندی دارای دو لایه اصلی و پنج لایه فرعی است.
در مرحله دوم به آیات سوره نازعات میپردازیم؛
أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا ﴿۲۷﴾رَفَعَ سَمْکَهَا فَسَوَّاهَا ﴿۲۸﴾وَأَغْطَشَ لَیْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا ﴿۲۹﴾وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَاهَا ﴿۳۰﴾
آیا آفرینش شما دشوارتر است یا آسمانى که [او] آن را برپا کرده است (۲۷) سقفش را برافراشت و آن را [به اندازه معین] درست کرد (۲۸) و شبش را تیره و روزش را آشکار گردانید (۲۹) و پس از آن زمین را با غلتانیدن گسترد (۳۰)
نکته دوم دررابطهبا “آسمان“مدنظر در سوره نازعات به آسمان مربوط به بیرون از کره زمین مربوط میشود و یکی از مفاهیم “برافراشته شدن سقف”که در آیه ۲۸ به آن اشاره شده شده است میتواند به گسترش گیتی و کائنات از ابتدای انفجار بزرگ و توسعه دامنه کیهان اشاره شود که در ابتدا آسمان یا “فضا”پدید آمد سپس زمین پدید آمد.
مفهوم دیگر علمی این آیه که به زیبایی به کار برده شده است غلتیدن زمین است که در نوشته بعدی بهطور تفضیلی به آن خواهیم پرداخت اما بهصورت خلاصهتر زمانی که زمین در ابتدا بهصورت یکتکه سنگی در فضا بود یا تازه از خورشید جدا شده بود زمین مانند سنگی در فضا میغلطید و قرآن کریم به این مفهوم نیز بهخوبی اشاره کرده است.
جمعبندی:
خداوند متعال در سوره نازعات به پدیدآمدن نوع دوم آسمان یعنی فضا و کیهان که در قرون گذشته در کنار آسمان بالای سر،ما از آن بهعنوان آسمان یاد میشد اشاره فرمودهاند، به این شکل که در ابتدا جهان گسترش یافت سپس زمین بهصورت تکه سنگی غلتیدهبود، یک مفهوم زیبای دیگر این آیه نیز گسترده شدن زمین است که میتواند به فرآیند جذب شهابسنگها توسط زمین در مراحل ابتدایی حیات زمین و یا حتی بعد از آن گسترش قارهها و یا حتی هر دو نیز دلالت داشتهباشد، در سوره بقره نیز به بقیه مراحل آفرینش زمین پرداختهاند که در ابتدا زمین پدید آمد و سپس بهدلیل فعالیتهای سیانوباکتریها لایه ازون پدید آمد و آسمان بالای سر ما که از هفتلایه جو تشکیل شده است پدید نهتنها هیچکدام از این آیات در تضاد با علم نیستند بلکه هر دو آیات کاملاً علمی منطبق با علم روز و با همدیگر هستند،اما مفهوم دو آسمانی که در هر آیه بکار رفته است،با یک دیگر متفاوت است و خداوند متعال در ۱۴۰۰ سال قبل به خوبی این تفکیک را بین دو آسمان و سپس هفت لایه جو در کتاب خودش یعنی “قرآن کریم”انجام داده است، موضوع نهایی این است که لطفاً در هنگام مشاهده یک شبهه به اصل آیات مراجعه کنید.